biografio pri D. Marignoni

Mi trovis malmultajn biografiajn notojn pri Daniele Marignoni, kiu estas absolute  taksita la “unua itala esperantisto”, kaj mi supozas ke li – dum kelkaj jaroj – restis fakte izolita esperantisto povinte ekzerciĝi en la internacia lingvo nur danke al papera korespondado.

En la Enciklopedio de esperanto (1933) oni legas ke lia nomo troviĝas en la UNUA ADRESARO, datita 1889, kun nur aliaj 1000 nomoj, kaj li estis la sola italo. En tiu listo estas tre famaj esperantistoj de la unua horo, kiel ekzemple: Beaufront, Dombroski, L. Einstein, Grabowski, Kofman.

Daniele Marignoni, kiu naskiĝis en 1846 en lombarda urbeto Crema kaj mortis en la sama urbo en 1910, jam en 1889 eldonis la unuan lernolibron por italoj,

sed nur en 1903 Alberto Gallois, alia esperantisto, iniciatis propagandon en vilaĝo Riolunato (provinco de Modena).

El la demandaro kiun mi reproduktis en mia antaŭa artikolo, plenigita de Marignoni por la Centra Oficejo en Parizo en 1906, oni ekscias tutcerte ke:

• li tiumomente havas nenian oficialan profesion (observu lian tre grandan precizecon en la respondoj – tio bone spegulas lian formalismon)

• li estas ekshelpanta Notarion

• li ludas stenografion

• tenas librojn kaj kason ĉe diversaj Administracioj

• konas la francan, la latinan kaj la esperantan lingvojn, krom la italan kompreneble
  

• kaj, je la demando: “kiujn lingvojn vi povas paroli?’ li iomete plendas ke li parolus esperanton nur se li havus kolegojn tie ĉi.

En la reto mi trovis ion alian. El la itallingva vikipedio oni legas ke, antaŭ ne tro longe, maljuna nevino de Daniele lasis al episkopa kurio Marignoni-Palacon en Crema, kie lia familio komencis loĝi meze de la Deknaŭa Jarcento, loko kie Marignoni mortis. Pri liaj pra-gepatroj oni legas sufiĉe detale, kaj ke ili estis famkonataj en tiu urbo; kelkaj estis religiistoj. Li havis 7 gefratojn, sed oni malmulte scias pri lia persona vivo.

Retejo kun pluaj biografiaj notoj troveblas ĉi tie: http://www.ikue.org/roma/marignoni.htm   De tie oni havas konfirmon ke li neniam edziĝis, ke li korespondadis kun Zamenhof mem, ke  en 1956, danke al prof. Leandro Taccani (esperantisto) oni dediĉis al Daniele Marignoni superan lernejon en Milano. Temas pri Profesia porkomerca Instituto, en Strato Melzi d’Eril. Nuntempe ĝi nomiĝas: Istituto Professionale per il Commercio ed il Turismo “D. Marignoni-M.Polo”, post unuiĝo kun alia lerneja Instituto M. Polo (eksa Stendhal/Voltaire).

Vi povas trovi ĉi tie:   http://www.ikue.org/roma/marignoni2.htm   la informadikigitan transkribon de la esperanta letero de Marignoni, manskribita la 13-an de augusto 1904,  kiun mi grafoanalizis.

Sube, jen al vi denove la bildon kun la unua paĝo de tiu letero:

Daniele Marignoni estis ankaŭ fama stenografisto. Li verkis
eĉ volumon: “Pro Vegezzi e la sua stenografia” eldonita en 1902 kaj
1910 daŭrigante la disvastigon de stensistemo elpensita de Vegezzi, kiu per ĝi
emis plisimpligi la metodon de la reganta Gabelsberger-Noë. Sed post la morto de Marignoni tiu metodo dronis
en forgeso.

La urbo Crema dediĉis straton al li (via Daniele Marignoni).

____________

Annunci

la personeco de D. Marignoni (2-a parto)

(  la daŭrigo de la grafoanalizo  )

( 1846 – 1910 )

       lia vizaĝo

                                                              kaj   fascinaj perspektivoj de malnovaj stratoj en urbo Crema, por vidi tiuepokajn vivlokojn kie li naskiĝis en la 19-a jarcento

bildofonto:   https://www.cremaonline.it/cultura/29-11-2013_Historia+et+imago+Cremae,+le+vie+scomparse/

_____________ grafologia slipo _____________

 

Grafologiaj signoj (gradoj laŭ dekonoj):

Aŭdaca 9 – Ekstra-signoj pri aroganteco 3-4 (plifortigitaj de ĉeesto de aŭdaca) – paralela 9 – ligita interlitere 9 – baza linio plutenata 8-9 – alligita (intervorte) 8 (*) – rigidaj stangoj 8 – akuta 7 – Larĝeco de literoj 4 – Larĝeco inter la literoj 3 – Larĝeco inter la vortoj 4 – [ la tri literaj larĝecoj, aŭ pli ĝuste la tri mallarĝecoj, en ĉi tiu skribaĵo ekvilibras ] – Ark-forma (vidu literojn  ‘m’  kaj ‘n’) – anguloj je tipo B 7, kiuj estas pintigitaj kaj kelkfoje mildigitaj – akurata spontanee 7 – flua 6-7 – dekstren-klina 6 – ĉarma kun vanteco 6 – klara 6 kaj  malklara 4 – malegala kun metodo en la kalibro, 6 – kalibro mezgrade (t.e. la pli malgrandaj literoj estas altaj inter 2 kaj 3 milimetroj, tio estas la normo) – dinamika 6 – konfuza 6 – markita unua-maniere 5 (bona vivkapablo) – markita dua-maniere 3 (emociiĝemo en la normo) – subskribadoj – malsamaj skribmanieroj ene de la tuta teksto – ĉeesto de tute aparta signo: forĵetita iele tiele (en kelkaj ligoj, en kelkaj streketoj de t-literoj, kaj same en iuj grafikaj interplektoj…..)

_____________________________________________________

(*) Kuriozaĵo:

en tipaj skriboj de klerisma 18-a jarcento, kaj ankaŭ en 19-a jarcento, la signo  “ligita inter la vortoj” estis ege pli ofta, sed hodiaŭ ĝi troviĝas preskaŭ neniam. Havis ĝin, kaj altgrade , B. Pascal (1623-1662) kaj G.J. Danton (1759-1794), ankaŭ Pasteur (1822-1895).

Ligita intervorte estas gesto kiu postsekvas sekvantan vorton kaj esence signifas “transiri de unu ideo al la alia senrompe kaj sen deflankiĝoj”. “La  skribanto ne ekkonscias pri la ĉirkaŭaĵoj se tioj ne eniras en sian logikon”. Moretti, kiu estas la skolfondinto de la itala grafologio, aldonas eĉ somatan trajton:  “ĉar menso estas tiom engaĝita pro limigo de la konscio-kampo, persono kiu tenas ĉi tiun signon tre ofte ŝajnas vidi okule nur fiksan punkton,  kiel li estus neestanta”.

supre: bonvolu observi lian ligmanieron kunigi

“tiuj-ĉi”

sube:  li personece kunigas tri vortojn samtempe  

“nella-Conferenza-in”

_________________________________________________

grafoanaliza pliprofundigo

Skribo de Marignoni apartenas al lia kulturepoko. Mi fakte rimarkas kelkajn laŭstile plibeligojn, ĉefe en la komencaj majuskloj, la rigoran observemon de la dekstra kaj maldekstra marĝenoj, la kliniĝon al dekstro de literoj kaj vortoj. Temas pri elementoj bone lernitaj dum la unuagrada lernejo kaj ankaŭ poste de li plutenitaj, kiuj vidigas lian celon atingi ‘belan skribmanieron’. Same, mi rimarkigas la grafikan atentemon kiu, verdire, ne estas plene artifike pristudata, ĉar lia skribo estas spontana kaj flua, sed estas influata de estetika bezono kiu, kaŝe, elmontras lian deziron plaĉi al aliuloj, kaj konkeri ilian admiron, aferoj pri kiuj li plezuriĝas (manierismaĵoj, spontana akurateco kaj fieraĵoj, vantema ĉarmo, dekstren-klina).

Rilate al dektren-kliniĝo, mi supozas ke tia elekto povas esti parte kaŭzita de lia profesia utiligo de stenografio; fakte, diversaj sten-sistemoj instruitaj tiuepoke en Italujo, antaŭvidas kliniĝon dekstren de stenaj simboloj por plue rapidigi la kodan transliterumadon de vortoj.

Marignoni tre facile lernas kaj ensorbas sciojn, ĉar li havas bonan memorkapablon, pli materian ol konceptan; li estas diligenta kaj scivolema (akurata kaj dekstren-klina), persista kaj insista kun emo al efektiviga tekniko (anguloj je tipo B pro la persistemo kaj paralela pro la teknikismo).

lia skribo en 1904 – li estis 58-jara

Hipotezeblas ke li ricevis rimarkinde malmildan edukadon, kiu trudis al li respekton pri la normoj kaj la tradicioj (rigidaj stangoj supermezure fakte esprimas certan rigidecon kaj neflekseblan karakteron, dum paralela kun akuta elmontras mensan skemecon, pikan kaj dogmeman); li tre bone alproprigis al si tiujn sociajn regulojn, ĝuste pro sia facila alpreno de instruoj ricevitaj (dekstren-klina, flua, ligita interlitere). Li estas tre aktiva homo, kiu ne plene eltenas alies volon, kiu ne facile rezignacias, kiu ĉiukaze kapablas kontraŭstari malgraŭ la neflekseblecoj. Li havas sufiĉan dinamismon kaj multajn energiojn eluzendajn. Li efike uzas siajn fortojn kaj siajn ekideojn prefere por serĉi solvojn ol por inventi novajn (malegala kun metodo en litera kalibro kaj aŭdaca).

Li kapablas komplete ekposedi fakajn studojn, sed mankas al li originaleco kaj imagopovo, kiuj estas inhibiciitaj de MIO kiu penadas malfermiĝi al mondo, kiu strikte kaj fortike alkroĉiĝas al siaj havaĵoj (materiaj kaj intelektaj) (mallarĝa interlitere, angula skribo). Li ŝatas pli multe konjekti ol funde esplori, kaj liaj rimarkoj estas iom tro viglaj, ĉar li emas kontraŭparoli kaj facile glitas sur ŝajna vereco: distingas kaj subdividas, subtilumante ĝis sia konfuziĝo (mallarĝeco inter la literoj kaj inter la vortoj, akuta, paralela, substrekadoj, konfuza). La adopto en la tekstoj de malsamaj skribmanieroj, kelkfoje lingvoj (la franca, la latina, la itala) pro neceso evidentigi konceptojn, estas pedantaĵo konsiderebla kiel simila al substrekadoj, en kunteksto je akurateco kaj nesufiĉa knedebleco.

Liaj kritiko-kapabloj estas modestaj, sed ĉiukaze konformaj al lia intelekta subtileco (interlitera mallarĝo konforma al mallarĝo intervorta). Certe oni ne povas konsideri lin hiperkritikulo, kaj kion li eksterigas per sia ĉikanaj sofismaĵoj devenas de lia granda kontraŭdira spirito (akuta, kun multaj pikaj anguloj).

La evidenta grafika akurateco (spontana, ne tro artifika) kiu fidele klopodas reprodukti la lernitan modelon, kaj la ĉeesto de signo  forĵetita iele tiele (en iuj intervortaj kunligoj, ĵetitaj preskaŭ nezorgeme) ne tute misharmonias kun la akiro de ia aŭtonoma penso, regata de logikego. Pro tio, komence de la grafoanalizo, mi asertis ke ‘nur parte’ lia skribmaniero apartenas al lia kultura epoko. Lia skribo flue moviĝas kaj neperfekte adheras al modelo.

Dum lia individua evoluo, do, la kontraŭaj   nekonscio-konscio    daŭre interagas kaj interparolas (lia skribo ne estas senŝanĝa aŭ stagna, kvankam ĝi povus tiel ŝajni kelkfoje)  kaj kiam la nekonsciaj elementoj – instinktoj, emocioj kaj akcesoraĵoj –  elaperas, jen ke senprokraste li tiojn engaĝas konstrue, por decidi senhezite, por konkrete agadi, kun evidenta karakterizo je maltimo kaj insolenteco, kelkfoje preskaŭ aroganteco, aŭ indigna kolero kaŭze de troa fido al si kaj de supereca mieno… sed ĉi-lasta estas pli demonstracia ol nepra (aŭdaca, arogantaĵoj, rigidaj stangoj 8, markita unua maniere 5, dekstren-klina kaj manierismaĵoj, dinamika 6).

 

Intelekte

Lia pensmaniero karakteriziĝas per granda logiko, talento kiun li ĉiam utiligas en ĉio kion li faras ( intelekte kaj morale = ligita kaj alligita). Li aŭdas la opoziciojn de aliuloj (flua kaj dekstren-klina) sed okaze de seriozaj malhelpoj certe li ne konsterniĝas: se li konsideras tiujn  kverelojn tute ne validaj laŭ logika vidpunkto, li tiojn decide rifuzas utiligante siajn plej firmajn argumentadojn. Sed kiel, iam, iu asertis,  kio estas logika ne ĉiam estas ankaŭ vera.

Lia seninterrompa pensado – kaj la fluo de liaj ideoj per kiuj li kunligas kaj asocias nekomune premisojn kun konkludoj – estas tiom fermita kaj intensa ke li, fakte, anstataŭas la kritikan ekzamenadon per rigora logiko. Temas pri malabundo da pri-konsidero, kiu influas tempon de li dediĉata al rezonado. Sen prudenta kontrolado de siaj vidpunktoj pri la vivo kaj la mondo, liaj hipotezoj,  eĉ se densaj koncepte, povus difektiĝi kaj direktiĝi al sektoreca vidpunkto kaj resti malprofundaj. Lia ofta ekbolanta pensado, pro manko de necesa racia paŭzo, igas lian paroladon nebula (konfuza 6 kaj klara nur 6), ĉar la ideoj interplektiĝas kaj reciproke surmetiĝas (literoj surmetitaj, eĉ interlinie  = konfuza 6). Lia aŭdac(em)o ĝuste elvenas el tiu amaso da deziroj kaj aspiroj kiuj nepre devas emerĝi, ĉar tutcerte li estas nek silentema, nek malaplomba. Lia kunnaskita braveco kaj memfido instigas lin partopreni instinkte kaj senbride.

Lia firmeco kaj decida agado (jam vaste analizitaj de mi en la antaŭa artikolo) evidentiĝas kiel lia plej grandioza karakterizo kaj ne rezignigas al li alfronti plej malfacilajn kaj nesupereblajn taskojn. Tamen mi povas aserti ke lia optimismo kaj lia tre granda memfido sukcesi en ĉiuj cirkonstancoj, restas  ĉiam ĉe la limoj de realo (modera kalibro, klara 6 kiu estas sufiĉa). Li ne estas fanatikulo, ĉar liaj entuziasmoj ne estas maloportunaj aŭ deliraj, krome lia logik-talento kaj lia kapablo plani sian agadon favoras lian sorton (baza linio plutenata plus ligita plus malegala kun metodo en la kalibro = evidentigas en  li ian eltrovemon kaj vervon kaj moderigas la efikojn de lia inklino troigi).

 

Resume – grafologie kaj psikologie –

konsidere de malsimpleco kaj aparteco de ĉi tiu eminentulo

 

Signo akuta havigas al li ruzecon, baza linio plutenata plene esprimas lian sindevigan konstantecon, paralela provizas lin je tiu necesa teknikismo por igi pli organizita sian agadon, ĉefe dum konfuzaj kaj ekcitiĝaj momentoj (konfuza), la signo aŭdaca (kaj la fierecaj ekstrasignoj kiuj ĝin plifortigas) eltiras forton kaj puŝon el lia esenca optimismo sukcesi en ĉiu cirkonstanco, kaj la ĉeesto de persisto (anguloj je tipo B) devigas aliajn homojn respekti lin kaj liajn esencajn rajtojn: ĉiuj ĉi tiuj faktoroj permesas al li atingi efikajn rezultojn. Lia profunda memestimo, bone eksterigita per maltimaj sintenoj, kelkfoje eĉ temeraraj, povas allogi simpatiantojn, ĉefe kiuj estas sianature timemaj kaj dubemaj, kaj pro tio ili pli multe admiras lian (supozitan) senerarecon. Ankaŭ lia teniĝo pozas defie. Dum la plej danĝeraj momentoj li povas esti absolute agitanto de amasoj.

Kapabla je heroaj gestoj kaj surprizi pro siaj kuraĝaj kaj bravaj elektoj, li estas persono kiu malfacile lasas, des pli kiam la celo estas nobla kaj inda. Tiaokaze, li donas honorindecon al homa speco. Tamen, pro lia emo al fiereco, al nesufiĉa pri-konsidero, li povus erare juĝi (ĉarmo kun vanteco 6 = intelekta vantemo).

Dispozicioj

Subjekto kun tiel granda kaj favora opinio pri si, kun tia rigoreco de disciplino kaj en daŭra nerva tensio, havas dispozicion por laboroj kiuj postulas ĉikanon kaj diskuto-lertecon, ekzemple juro kaj, tute specife, advokatado pro sia majstreco plentrafi (akuta). Homo ege firmdecida, li fakte ŝatas skemigi, distingi, rebati, provoki. Sub kultura preteksto li kaŝas sian vantecon kaj ian ĝeneraligitan spiton. Krome, li inklinas al fakoj kiuj postulas multe da logiko, memoro, bona nivelo de atento kaj teknikemo: unu el ili estis fakte stenografio. Tio ne okazis hazarde.

 

sube:  historia dokumento – 1906 – kun liaj memskribite personaj informoj

la personeco de D. Marignoni (1-a parto)

        (grafoanalizo, enkonduko)

bildofonto: http://adafanews.blogspot.com/2016/02/giornata-della-lingua-madre.html

_________________

Ĉar temas pri italo kaj samtempe pri la unua el italaj esperantistoj, kiu enkondukis Esperanton en Italujon, en antaŭa artikolo mi  eksceptokaze verkis en la itala lingvo. Jen sube la esperantan version (unua parto)

___________________

Grava premiso por pli bone kompreni la personecon de

Daniele Marignoni     (1846-1910)

 

paĝo. 1

 

 

La ardita kaj fiera skribo de D. Marignoni

 

La skribmaniero de ĉi tiu esperanta pioniro  ne estas facile interpretebla, pro la fakto ke evidentiĝas rimarkindaj psikaj kaj grafikaj rilatoj kiuj, ĉe la unua impreso, perpleksigas. Tioj estas:

<———-

1)   antaŭ ĉio, tiuj koreografiaj kaj specialaj ornamaĵoj kiuj – grande – retroiras sur sin mem, kaj ofte per seka kaj hakita movo (ekz. vidu la literon  “o”  en la vorto ‘aŭgusto’ el la paĝo. 1). Tiuj gestoj senhezitaj apartenas al grafologia signo AŬDACA .

2)   due, tiu bizara diferencigo por esprimi alies pensojn aŭ diritaĵojn per malsama skribo: orientita vertikale prefere ol  kline dekstren (vidu pli sube). Sed kribado kliniĝanta dekstren estas al li pli ĝuste taŭga.

 

 

 

 

ĉu  du  skriboj ?

Por rapide eniri en la kernon de lia personeco  necesas do determini la plej evidentajn psikajn elementojn kiuj malkaŝe ekzistas supermezure en tia skribo:  ili estas firmeco kaj decidemo. Tiaj kvalitoj estas bone prezentataj per la tri signoj BAZA LINIO PLUTENATA, ANGULOJ JE TIPO ‘B’ kaj RIGIDAJ STANGOJ, ĉiuj altgrade, kies psikologiaj signifoj estas jenaj:

• BAZA LINIO PLUTENATA = la tenado de horizontaleco en la baza linio dum tuta skribado esprimas konstantecon, kapablon antaŭvidi, planadkapablon kaj sindevigon = ĉi tiu estas la plej vera firmeco. Kontraŭaj signoj estas ‘supreniranta’ (kiu esprimas entuziasmon kaj ekstremkaze fanatikizon)  kaj ‘malsupreniranta’ (kiu indikas laŭgrade influeblon, malfortecon ĝis deprimo = cedadon).
• ANGULOJ JE TIPO B = skribo kun du aŭ pli da anguloj, pintigitaj aŭ mildigitaj, en literoj kiuj sianature devus esti rondformaj kiel, ekzemple, literoj   ‘o’,  ‘a’   kaj ties devenaĵoj (‘d’, ‘g’, ‘ĝ’,  ‘q’ en kelkaj lingvoj estas). Anguloj je tipo B indikas diversgrade rezistokapablon. Oni povas ilin bone rimarki en la cifero NULO en dato  “10 aŭgusto”, funde de paĝo 1 = rezisto kaj persisto kiu povas fariĝi  eĉ obstineco, ĉiuj niveloj donas psikan turmenton ĉar ulo alkroĉiĝas al solidaĵo por ne esti kuntrenita kaj por ne rezigni siajn ideojn, konvinkojn kaj agojn. Siaj memestimo kaj socia respekteco suferus pro tio.
• RIGIDAJ STANGOJ = liter-rigideco ĉe la plej grandaj minuskloj (‘l’, ‘t’, ‘f’, ‘g’, ‘ĝ’, ‘p’, ‘j’, ‘ĵ’… kaj ‘q’). La persono esta nefleksebla,  ne akceptas obĵetojn, diverse li/ŝi sin konsiderus tro fleksiĝema, rezignema, cedema. Tia stango-tipo indikas ĉiam tension, eĉ muskol-nivele.

 

Ĉiuj tri grafologiaj signoj celas al firmeco, kvankam diversmaniere, sed la plej vera firmeco apartenas ĝuste al ‘baza linio plutenata‘. Kio efektive distingiĝas  estas ke, se anguloj je tipo B igas turmentita la pensadon, kaj la rigidaj stangoj ne akceptigas al si  opoziciojn,   la signo baza linio plutenata  supozigas staton je konscio kaj konscienco, kaj racie kaj psike, ĉar la argumentoj jam estis antaŭe ekzamenitaj kaj pridiskutitaj per interna debato kaj la ulo for-digestis ĉiujn ‘kontraŭajn pruvojn’. Poste, per sama dinamiko, la persono estas denove preta por enirigi aliajn raciojn, same kaj interne  pridiskutindajn.

Nu, en la rimarkinde firmeca kaj decida kunteksto, vide kaptebla en la skribaĵo de Marignoni pro la ĉeestantaj tri diritaj signoj, la kunekzisto de alia tre evidenta signo, ‘aŭdaca‘, povas trovi klarigon (kvankam aŭdaco povus ŝajni per si mem kontraŭa al firmeco):

• AŬDACA – skribo strukturita per strekoj senhezitaj, fieraj kaj foje abrupte ĉesigitaj = intelekta kaj morala sendubeco.

Aŭdaco, kiu forprenas iom da sereneco kaj povus insidi la ĉeestantan nedubecon, povus esti konsiderita rilate al  Marignoni reekvilibrigon por malstreĉi siajn tro fortajn postulemon, precizecon kaj pedantemon.  Efektive li arde kaj pasie celumas havi plej noblan kaj longvidan ideon pri la vivo, des pli ke ĉeestas en lia skribo ankaŭ la signo ‘alligita‘ (ligita inter la vortoj), esprimanta nekomunan logikecon kiu inkluzivas tiun moralan. La nobla idealo estas Esperanto, kaj tio travidiĝas ja ankaŭ en la enhavo de la teksto.

Jen do ke, kiam neprudenta kuraĝego, kiu kondukas al maltimo, estas utiligata favore al nobla idealo, tio honor-donas al homo, eĉ se per si mem aŭdaco estas pli subjektiva ol objekta trajto. Mi jam diris ke ne estas facile kompreni tian komplikaĵon….

En la sekva artikolo mi pliprofundigos detale aliajn personecajn trajtojn de ĉi tiu pioniro:  egoismon/malegoismon, intelekton kvante kaj kvalite, intuiciojn aŭ ne, interpersonajn rilat-kapablojn, psikofizikajn energiojn, perceptan povon, klarvidon aŭ ne, eventualajn mankojn: ĉiuj homoj povas havi mankojn, ja, ĉar perfekteco ne apartenas al homoj.

(daŭrigote)

__________________________

Daniele Marignoni, grafoanalisi approfondimento (2-a parte)

 

la scrittura di Daniele Marignoni, 1904

 

 

 _________________________   scheda grafologica

Segni grafologici (in decimi di grado):

Ardita 9 – ricci spavalderia 3-4 (rafforzano ardita) – parallela 9 – attaccata  9 – mantiene il rigo 8-9 – legata tra parole 8 (*) – aste rette 8 – acuta 7 – Larga di lettere (LDL) 4 – Larga tra lettere (LTL) 3 – Larga tra parole (LTP) 4   [ le 3 larghezze di lettere, in questa scrittura  le tre strettezze, sono tra loro comunque equilibrate ] – arcuata – angoli del tipo B  7, con angoli a volte appuntiti e a volte smussati – accurata spontanea 7 – fluida 6-7 – pendente 6 – vezzosa civetteria 6 – chiara 6   e  oscura 4 – disuguale metodico 6  in calibro medio – calibro medio (lettere minori alte tra 2 e3 mm.) –  dinamica 6  – confusa 6 – intozzata 1° mod 5 per la giusta vitalità – intozzata 2° modo 3 –  sottolineature – scritture diverse all’interno del testo –  presenza di gettata via alla meglio (in alcuni legamenti e tagli delle ‘t’  e intrecci vari…

_______________________________________________________________________________

(*)  Una curiosità:

nelle scritture del ‘700 illuministico e nel primo ‘800 il segno “ legata tra parole” era assai frequente, mentre oggi questo segno non si trova quasi mai. Lo avevano, e in grado piuttosto elevato, nell’ordine di 9 decimi, B. Pascal (1623-1662) e G.J. Danton (1759-1794), l’aveva anche Pasteur (1822-1895).

Legata tra parole è il gesto che rincorre la parola successiva e significa sostanzialmente “ passare da una idea all’altra senza rotture e deviazioni”. “Lo scrivente non si accorge delle cose che lo circondano se non entrano nell’ordine della sua logica”. Moretti, che è il Caposcuola della grafologia italiana, aggiunge anche un aspetto somatico: “essendo il pensiero così impegnato, in quanto si restringe il campo di coscienza, la persona con questo segno si presenta spesso con l’occhio fisso, tanto da sembrare assente”.

 

da notare i legamenti:  proprio-fiasco  /  nella-Conferenza-in

e anche:      tiuj-ĉi

 

—————

 

Profilo della personalità di

Daniele Marignoni  –  (1846-1910)

Approfondimento

Quella di Marignoni è una scrittura in buona parte figlia del suo tempo. Mi riferisco ad alcuni gesti ammanierati presenti nel suo scritto soprattutto nelle maiuscole iniziali, al rispetto rigoroso dei margini a sinistra e a destra del testo e alla pendenza a destra delle lettere e delle parole: tutti elementi appresi a scuola e conservati anche in seguito che mostrano l’intento di ottenere una  ‘bella calligrafia’.  Mi riferisco anche all’accuratezza grafica che, pur essendo spontanea e non del tutto studiata (per la presenza di ‘gettata via alla meglio’ in diversi legamenti tra le parole), rimane attenta alla forma ed è influenzata da una esigenza estetica che è al tempo stesso esigenza di piacere agli altri, di conquistarne l’ammirazione per la quale si compiace quando riesce ad ottenerla (ricci ammanieramento, accurata spontanea e ricci spavalderia, vezzosa civetteria, pendente).

Riguardo alla pendenza delle lettere verso destra, aggiungerei che questa sua scelta potrebbe essere stata almeno in parte indotta anche dall’utilizzo professionale della stenografia che, nella maggior parte dei metodi insegnati all’epoca in Italia, per se stessa prevede l’inclinazione dei segni stenografici a destra al fine di rendere ancora più veloce la trascrizione delle parole in codice.

Lo scrivente possiede notevoli capacità assimilative perché possiede molta memoria, più sulle cose  materiali che di concetto, è attento e curioso (accurata e pendente), tenace e insistente e con l’inclinazione per la tecnica esecutiva (angoli B per la tenacia e parallela per il tecnicismo).

E’ ipotizzabile che egli abbia ricevuto una educazione piuttosto severa che gli imponeva il rispetto delle regole e delle tradizioni (aste rette in alto grado esprime infatti una certa rigidezza e inflessibilità di carattere e parallela con acuta un certo schematismo mentale, pungente e dogmatico), norme che egli ha comunque ben recepito anche per la facilità, come già detto, nell’ assimilare gli insegnamenti (pendente, fluida, attaccata). E’ persona comunque attiva, che non subisce del tutto passivamente, con una buona dose di dinamismo e di energie da spendere che investe soprattutto nella ricerca di soluzioni (disuguale metodico nel calibro e ardita).  E’ capace di impadronirsi integralmente delle materie oggetto di studio, ma manca di originalità e le capacità immaginative-creative sono inibite da un IO che stenta ad aprirsi al mondo e che tiene saldamente stretto quello che è o che ha (stretta di lettere, angolosa). Più che approfondire ama arguire, e le sue osservazioni sono piuttosto vivaci perché tende alla contraddizione e facilmente sdrucciola nella speciosità, distinguendo e sub-distinguendo, cavillando fino a confondersi (stretta di lettere, stretta tra le parole, acuta, parallela, sottolineature, confusa). L’adozione di una scrittura diversa (dritta piuttosto che pendente) per mettere in evidenza concetti o citazioni di altri è una forma di pignoleria equiparabile alle sottolineature in un contesto di accuratezza e di scarsa malleabilità.

Le sue capacità critiche sono ridotte ma, in ogni caso, proporzionate alla sua sottigliezza intellettiva (stretta di lettere è proporzionata a stretta tra parole). Non è un ipercritico, ma quello che manifesta con la sua pignoleria è piuttosto il suo forte spirito di contraddizione (acuta).

La presenza di una certa cura grafica (spontanea, non studiata) e di gettata via alla meglio (nei legamenti, tra parole, lanciati quasi con noncuranza in avanti fino a congiungersi alla parola successiva) confermerebbero invece l’acquisizione di una propria autonomia di pensiero (guidato dalla logica) che si discosta dal modello assimilato. Per questo accennavo all’inizio che solo parzialmente la sua scrittura è ‘figlia del suo tempo’.

Nella sua maturazione personale dunque gli opposti inconscio e coscienza interagiscono e dialogano costantemente (non è una scrittura statica o stagnante, lo è solo all’apparenza) e gli elementi inconsci – pulsioni,  contenuti affettivi e opzionali – quando vengono portati alla luce sono da lui subito investiti in energia costruttiva, in decisionalità sicura senza esitazioni, e in azioni tangibili, seppur rivestite di audacia e protervia che possono rasentare l’altezzosità o lo sprezzo per sensi di sicurezza e di superiorità, più dimostrativa che sostanziale  (ardita, ricci spavalderia, aste rette 8, intozzata 1° modo 5, pendente e ammanieramenti, dinamica 6).

Intellettivamente

Il suo è un pensiero caratterizzato dalla logica ed egli impiega questa attitudine sempre e in tutto ciò che fa, sia dal punto di vista intellettivo che morale (attaccata e legata). Ascolta le opposizioni degli altri (fluida e pendente) ma non si scompone se incontra delle difficoltà serie: se ritiene dal suo punto di vista che quelle contestazioni non sono logicamente valide, le rifiuta con decisione sempre utilizzando la ferrea logica come argomentazione. Non sempre ciò che è logico è anche vero però, come qualcuno ebbe a dire. La continuità di pensiero e il flusso delle idee, con cui lega le premesse alle conclusioni, è così serrata e intensa che egli, in pratica, sostituisce con la logica il vaglio critico e la verifica. Si tratta di una carenza di riflessione che incide sul tempo (ridotto) che dedica al ragionamento. Senza il prudente controllo della verifica, la sua visione delle cose e del mondo, per quanto arguta, potrebbe cadere nel settoriale e restare nella superficialità.  Il pensiero, sempre in ebollizione, senza pause meditative a volte si fa pure nebuloso in lui (confusa 6 e chiara soltanto 6), perché esse si intrecciano o si accavallano (sovrapposizioni di lettere, anche di lettere tra una riga e l’altra = confusa 6). La sua audacia nasce anche da quel cumulo di desideri e aspirazioni che devono emergere a tutti i costi, perché egli non è un taciturno, né un timido. Il coraggio innato e la sicurezza di sé lo spronano ad intervenire istintivamente e senza freni.

La sua fermezza e determinazione (che ho analizzato a fondo nell’articolo precedente e sono la caratteristica più appariscente) non lo fanno certo desistere dalle imprese anche più difficili e insormontabili. L’ottimismo e la grande fiducia nelle proprie capacità sulla riuscita in ogni circostanza restano comunque sempre ancorati a qualcosa di concreto e, seppur con fatica, si mantengono nei limiti della realtà (calibro medio, chiara 6 è scarso ma sufficiente). Non è un fanatico, perché non si lascia condizionare da facili e inopportuni entusiasmi, e in questo lo aiutano molto la logica e un certo grado di pianificazione dell’azione (mantiene il rigo e attaccata, con disuguale metodico nel calibro per un certo estro e brio, oltre al calibro medio che modera gli effetti).

 

Ricapitolando – Grafologicamente e psicologicamente

in considerazione della complessità e particolarità del personaggio

 

Il segno acuta gli fornisce l’arguzia, il mantiene il rigo esprime tutta la sua costanza nell’ impegno, parallela gli dà quel tecnicismo necessario che rende più organizzata la sua azione, soprattutto nei momenti di confusione e concitazione (confusa), il segno ardita (e i ricci della spavalderia che la rafforzano)  trae forza e impulso dal suo ottimismo di fondo di riuscire in ogni circostanza, e la presenza della tenacia (angoli B) fa sì che gli altri lo rispettino nei suoi legittimi diritti: questi sono tutti elementi che gli consentono di ottenere dei validi risultati. La sua sicurezza interiore, che viene esteriorizzata con atteggiamenti baldanzosi e a volte  temerari, può attirare molte simpatie, soprattutto in coloro che sono timorosi o pieni di dubbi e che per questo ammirano maggiormente la sua (presunta) infallibilità. Anche il suo portamento si atteggia sempre alla sfida. Nei momenti di pericolo egli può essere addirittura un trascinatore.

Capace di atti eroici e di sorprendere con le sue scelte coraggiose e intrepide, è una persona che non rinuncia facilmente, soprattutto se lo scopo che si prefigge è nobile e degno. In tal caso egli fa onore al genere umano. Però, a causa della sua inclinazione alla supponenza, e alla scarsa riflessione, potrebbe commettere degli errori di valutazione (vezzosa civetteria 6 = vanità intellettuale).

 

Attitudini

Una persona con un concetto di sé così forte e intenso, con tale rigore operativo interiore e in stato di continua tensione è portata per lavori che richiedono sottigliezza e abilità discussiva, come le materie giuridiche e  in particolare l’avvocatura, per l’abilità nel colpire (acuta). Persona molto determinata e decisa, ama infatti puntualizzare, distinguere, ribadire, provocare. Sotto il velo della cultura egli nasconde la sua vanità intellettiva e un certo sprezzo generalizzato per eccessiva autostima. E’ portato anche per materie che richiedono molta logica, memoria, un buon livello di attenzione e tecnica: una di queste è stata per lui la stenografia.

(seguirà la versione in esperanto)

______________________________

Daniele Marignoni (1-a parte) introduzione alla grafoanalisi

               Daniele Marignoni  (grafoanalizo-enkonduko)
Il 1° esperantista italiano (precedentemente era già stato volapükista)
n. a Crema nel 1846
m. a Crema nel 1910
noto stenografo

Ĉar temas pri italo kaj samtempe pri la unua el italaj esperantistoj, kiu enkondukis Esperanton en Italujon, eksceptokaze mi skribas la artikolon en la ŝatata itala lingvo. Sekvos la esperanta versio. Oni estu pacienca!

Trattandosi in assoluto del primo esperantista italiano, che ha introdotto l’esperanto in Italia, eccezionalmente scrivo l’articolo anche nella cara lingua italiana. Seguirà la versione in esperanto. Portate pazienza! Non è un lavoro semplice quello dell’analisi grafologica

___________________

pag. 1 di 4 – scritto di Daniele Marignoni nel 1904 – età 58 anni

________________

Una premessa importante per comprendere a fondo la personalità di Marignoni

La scrittura di questo pioniere esperantista, in assoluto il primo esperantista italiano, non è di facile interpretazione, perché in essa ci sono degli spiccati riferimenti (psicologici e grafici) che lasciano, di primo acchito, assai perplessi. Essi sono:

1. innanzitutto, quegli svolazzi molto appariscenti e particolari situati in fine di parola, che tornano indietro su se stessi in modo ampio e spesso con movimento reciso e tronco (vedere sopra, ad esempio, la ‘o’ della  parola aŭgusto nella quinta riga dal basso), e fanno parte del segno ARDITA
2. e – dall’altro lato – quell’originalità di distinguere pensieri o citazioni attraverso l’impiego di una scrittura diversa: dritta piuttosto che pendente, quest’ultima a lui più congeniale (vedere un estratto dalla pag. 2, qui sotto).

1904 – scrittura di D. Marignoni

 

Per poter entrare subito nel vivo della personalità di Marignoni, occorre dunque individuare e incentrarsi sull’aspetto che psicologicamente appare il più evidente e in misura massiccia: quello della fermezza e della determinazione, rappresentato da tre segni ben precisi, con loro precisi intrinseci significati psicologici, che sono presenti in grado elevato in questa scrittura: MANTIENE IL RIGO, ANGOLI DEL TIPO B, ASTE RETTE.

Indici psicologici dei tre segni in questione:

• MANTIENE IL RIGO = l’orizzontalità della linea di base mantenuta dalle parole in tutto lo scritto denota costanza, capacità di previsione, progettualità e fedeltà agli impegni = è la vera fermezza di pensiero e di intenti. Gli opposti di questo segno sono ascendente (che darebbe l’entusiasmo o nel caso estremo il fanatismo) e discendente (che darebbe influenzabilità, debolezza fino al caso estremo della depressione = cedimento).
• ANGOLI B = grafia con due (o più) angoli appuntiti o smussati nelle lettere che per loro natura dovrebbero essere tonde – come la ‘o’,   la  ‘a’ e loro derivate. Gli angoli del tipo B denotano una capacità di resistenza più o meno marcata, a seconda del grado del segno. La si può vedere bene nella cifra ZERO della data “10 aŭgusto” in fondo alla pagina del primo scritto qui sopra incorporato = resistenza e tenacia che possono diventare anche testardaggine, danno un tormento interiore perché il soggetto  si aggrappa a qualcosa di solido per non essere trascinato via e per non dover abbandonare le proprie idee, convinzioni ed azioni. Ne risentirebbero la propria autostima e immagine.
• ASTE RETTE = la rigidità delle lettere minuscole maggiori (‘l’, ‘t’, ‘f’, ‘g’ ecc.)  non ammette repliche, altrimenti il soggetto tenderebbe a piegarsi, a rinunciare, a cedere. Esse denotano sempre una tensione, anche a livello muscolare.

Tutti e tre questi segni mirano alla fermezza in modo diverso, ma il vero segno della fermezza è proprio ‘mantiene il rigo’. Infatti, ciò che distingue un segno dall’altro dei tre suddetti è che: mentre angoli B danno un pensiero tormentato e le aste rette non ammettono replica, il mantiene il rigo presuppone una forma di consapevolezza e coscienza, intellettivamente e interiormente, poiché le ragioni sono già state vagliate e discusse in un dibattito interiore e sono state esaurite tutte le ‘prove in contrario’, e inoltre, col medesimo meccanismo, il soggetto si trova pronto ad accogliere altre ragioni e a discuterle internamente.

Ebbene, in un contesto di notevole fermezza e determinazione quale appare subito, anche visivamente, nella scrittura di Marignoni – data la presenza contemporanea dei tre segni che consolidano la fermezza già presente, può trovare spiegazione anche la presenza di un altro segno che potrebbe apparire in un primo momento addirittura contrario: ARDITA.

• ARDITA – scrittura tracciata con sicurezza, con protervia e tratti recisi = sicurezza intellettiva e morale.

Ardita, che fa perdere un po’ di serenità e potrebbe minare la fermezza presente, può essere vista in Marignoni come una forma di riequilibrio di una personalità tendenzialmente troppo esigente e precisa, pignola, ma con una visione lungimirante e nobile della vita (anche per la presenza di una logica non comune, data da ‘attaccata tra parole’). Nel caso specifico: l’alto ideale sociale rappresentato dalla lingua internazionale esperanto, che mira per se stessa a favoriree la comunicazione  tra popoli di lingue ed etnie diverse, è stato assunto da Marignoni come il preminente ideale da conseguire,e questo traspare anche dal contenuto del testo medesimo.

Ecco allora che l’arditezza (che porta all’audacia) applicata ad un nobile ideale non può che fare onore alla persona, anche se di per sé l’arditezza è una sicurezza intellettiva più soggettiva che oggettiva.

 

Nel prossimo articolo, ancora in preparazione, analizzerò un po’ più da vicino alcuni altri tratti di personalità di questo pioniere: il grado di egoismo/altruismo, l’ampiezza intellettiva, le capacità intuitive o meno, la qualità o meno dei rapporti interpersonali, l’energia psicofisica, la sua capacità percettiva, la chiarezza intellettiva o meno, le sue eventuali carenze o difetti: tutti ne possono avere, naturalmente….. La perfezione non è dell’essere umano, non credete?

___________________________________

Biografio pri É. Grosjean-Maupin

Émile Grosjean-Maupin 

franca esperantisto          artikolo aperinta en 1933, en la franca lingvo, okaze de lia forpaso – bv. iri al:  http://www.ipernity.com/doc/r.platteau/5874679/in/album/236310

_________________________________

          Vi mem povas konstati en la reto, ke informoj pri la personeco kaj karaktero de Grosjean-Maupin ne ekzistas, nek pri lia familio kaj privata vivo, kaj ke pri lia agado jes oni trovas kelkajn informojn. Efektive, dum la unua periodo, tiu de pionirado, estis tre grave agadi, agadi kaj ankoraŭ agadi por disvastigi la lingvon esperanton, kaj oni atentis prefere pri la konkreta aktiveco. Sed malantaŭ tiuj pioniroj ekzistas sentoj, aspiroj kaj ambicioj kaj Esperantujo permesis al kelkaj el ili ĝui prestiĝon kaj sociajn agnoskojn, tiom ke mi konkludas ke la esperanta afero, tiam sed eĉ nuntempe, por multaj ge-esperantistoj estas saltotabulo por sia persona esprimiĝo kaj sukceso.

Mi emas rimarkigi la specialan etoson travivitan de tiamaj pioniroj de esperanto, kiuj krome vivis en epoko (la komenco de la XX° Jarcento) dum kiu multaj estis la homaraj esperoj plibonigi la mondon kaj la homaran vivon, ĉiukampe: science, teknike, socie, politike, morale kaj arte…kaj lingve. Projektoj pri planitaj lingvoj tiuepoke estis multaj.

Kiam mi grafoanalizas personon, estas mia kutimo serĉi nur vere esencajn informojn pri li  kiel : sekso, aĝo kaj profesio. Tiaj tri informoj sufiĉas kaj nepras por skizi personecan portreton; nur poste mi serĉadas biografiajn notojn. Nu, pri Grosjean-Maupin, mi ne trovis  abundajn. Jen al vi, do etan biografion pri li. Sed certas, ke li estis valora esperanto-pioniro.

.

Émile Grosjean-Maupin naskiĝis en Francujo en 1863 kaj mortis en 1933. Li esperantiĝis en 1906 kaj okupiĝis ĉiam kaj preskaŭ ekskluzive pri lingvaj demandoj. Profesie li estis Emerita Direktoro de la Ŝtata Altlernejo por ge-blinduloj, en Parizo.

Multaj estas la recenzoj de li verkitaj kaj la prilingvaj artikoloj, kiuj aperis en gravaj gazetoj, inter kiuj la Revuo. Li estis konstanta redaktoro de Franca Esperantisto (de 1908 ĝis 1921). Ano de la LINGVA KOMITATO en 1909, Akademiano en 1920, li tuj fariĝis Direktoro de Komuna Vortaro, t.e. lingva sekci-estro en 1913 post la morto de Elb, dum la alia ekzistanta subsekcio pri teknikaj vortaroj fariĝis sendependa sub direkto de Verax. Grosjean-Maupin alportis la sperton de siaj multjaraj leksikologiaj laboroj. Kune kun Cart, en 1922 li publikigis en la kolekto de la Akademio “Vortaro de la Oficialaj Radikoj” montrante per specifaj presliteroj la plej gravajn vortojn, kiujn unue devas scii ĉiuj lernantoj de la lingvo. Li estis konsiderita la ĉefa leksikologiisto de Esperanto. Krom diversaj broŝuroj, li verkis france du gramatikajn verkojn: kun Aymonier Cours Méthodique d’Esperanto; kun Becker  Course élémentaire pratique d’apres la méthode combinée (1909).

Li estis ankaŭ tradukinto (La formortinta Amiko de Thiebaut) sed liaj plej gravaj verkoj estas la tre kompletaj kaj detalaj vortaroj E-franca, 1910  kaj  Franca-E, 1913 – kaj, fine, li estis la ĉefa aŭtoro kaj direktanto de la fama Plena Vortaro de Esperanto eldonita en 1930, nur esperante redaktita, kiu markas daton en la leksikologio de Esperanto.

Vi devas scii ke de 1907 ĝis 1910 la movado de Esperanto en Francujo enskribis la plej malgajan paĝon de sia historio kun multaj reciprokaj kontraŭpersonaj atakoj, diskutoj, kritikoj, kaj same en 1911 kun aliaj disputoj inter Cart kaj LINGVA KOMITATO unuflanke, Bourlet kaj la Revuo aliflanke. Ankaŭ la verko “Dictionnaire complet E-fr” de Grosjean-Maupin, tre zorge ellaborita, estis atakita pro la enmetitaj multaj vortoj neoficialaj kaj ofte kritikeblaj. Tiuj disputoj eniris en la pli grandan diskuton inter la kelkfoje netoleremaj “fundamentistoj” kaj la kelkfoje malseveraj “neologistoj”, disputoj eĉ pli akraj pro la freŝdata skismo de Ido, kaj pro la malnova konkurado inter la du grupoj de eminentuloj. Je la fino tiu konkurado estingiĝis iom post iom, tre malrapide, kaj je la fino Cart proklamis la servojn, kiujn Grosjean-Maupin faris al Esperanto (el encikolpedio eld. 1933)

Grosjean-Maupin konvinkiĝis je certa momento, iamaniere, ke “la evoluo, t.e. la sorto de Esperanto kuŝas, kiel diras la Deklaracio de la Akademio, en la manoj de la Esperantistoj” kaj li mem  en la enciklopedio (je la paĝo 207) klare precizigas ke ĉiuj Esperantistoj inkluzive de recenzistoj, gazetistoj kaj verkistoj devas severece “atenti ne nur siajn proprajn lingvajn bezonojn kaj facilecojn sed ankaŭ la ĝeneralajn superajn interesojn de la movado”, kaj invitas tiel: “ne akceptu ĉion ajn tro facile kaj senkritike. Ni akceptu nur la lingvajn novaĵojn [neologismojn kaj novajn terminojn] kiel definitivajn kiam ili estos kontrolitaj kaj kribritaj de la vivo kaj ankaŭ konfirmitaj de la Lingvaj Institucioj, supera aŭtoritato registranta la efektivan lingvan evoluon”.

Pri liaj psikaj fundamentaj sintenoj kaj bazaj psikaj dinamismoj mi sendas la leganton al la skribo-analizado en la antaŭa artikolo, esperante ke ĝi ĵetu lumeton sur lian konflikteman sintenon.

  el vikipedio

https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k14147803/f1.highres

Émile GROSJEAN-MAUPIN

(1863 – 1933)

                   (grafoanalizo)

Émile Grosjean-Maupin estis franco, kaj pioniro por la disvastigo de la lingvo esperanto

________________________________

supre: la unua paĝo de letero de li adresita en 1931 al generalo Louis Bastien

sube:  letero de li adresita en 1932 denove al generalo Louis Bastien (1869-1961)

______________________ grafologia slipo ______________________

SignoJ kaj mezuroj, laŭ la itala grafologia metodo de Girolamo Moretti:

Markita unua-maniere  9 dekonoj – baza linio plutenita 8 – tordiĝinta 8 – sinua 3 – saltlerviĝa (saltetanta) 7 – malegala kun metodo 7 -anguloj je tipo B 6-7 – Anguloj je tipo A 6 – angulforma 6 – klara 6 – malklara 4 –  larĝeco de literoj 5-6 – larĝeco interlitere 5 – 7 neregula –  larĝeco intervorte 4 reduktita pro ekstrasigno subjektiveco – ligita interlitere 5-6 – malkunligita interlitere 4 – senpacienca 7 –  vertikala 6, sed ne rigida – dinamika 7 – rapidema 6-7 kaj neregule elana –  kurbitaj stangoj 6 – ekstrasigno pri subjektiveco 6 – ritmo iomete kongestita.

__________________________________________________________

 

Psika portreto

pri

Émile Grosjean-Maupin

laŭ lia skribmaniero

 

Émile Grosjean-Maupin prezentiĝas kiel voloplena kaj tre firmdecida persono, kun multaj elspezendaj energioj kaj psika forto, aktivema. Li estas unuopulo pli ol sufiĉe vitala, kiu kapablas tre bone elteni fizikan kaj mensan stresojn, homo kiu celas atingi je ĉia ajn kosto siajn celojn, helpata en tio de sia kostanteco, persisto, kun senĉesa agado (markita unua-maniere altgrade kun baza linio plutenata 8, angulforma, ang. je tipo B kaj malegala kun metodo, rapidema). Li povus trouzi siajn energifortojn, kiujn li postulas streĉe utiligadi, ĝis abrupta ebla disfalo: efektive, li ne kapablas limiĝi, nek li atente konsideras la avertosignalojn je cedado. Li ŝajnas ripozi per ŝanĝo kaj alpreno de novaj taskoj, sed ĉio havas limon, ĉu ne? Lia nervoza temperamento estas malfacile pritraktebla.

Mi tiel resumis liajn esencajn psikajn dinamikojn. Sube mi klarigos pli bone liajn anim-impulsojn kaj psikologiajn motivaĵojn.

 

Intelekto

En li superregas deziro ekzameni kaj kontroli sian kaj alies aktivecojn, ĉar li ne kontentiĝas per evidentoj aŭ raportitaĵoj. Li skrupulemas, kaj sia konsciencokampo enfermiĝas pro troa atento-enfokusigo. Li aspiras al objektiveco certe (tia estas lia instinkto) kiu per si mem estas konsiderenda kvalito, sed ne ĉiam en ĝi li sukcesas: kaj pro la ekcesa memfido kaj pro senpacienco (eta skribo 7, tordiĝinta 8, senpacienca 7 kaj ekstr. subjektiveco). Lia pensado estas penetrema sed tro selekta. Li tro intense kaj rigore serĉadas la profundan sencon de aferoj, ankaŭ kiam aferoj postulas pli da elasteco. Tia lia estmaniero malfaciligas al li konformiĝi al alies ideoj kaj donas al li unuflankajn vidpunktojn (ekstr.subjektiveco, neregula interlitera larĝeco, ritmo iomete kongestita, kaj literoj A-O surpinte malfermitaj: ĉi-lasta signo mildigas lian morrigidecon). Lia inklino tro longe halti sur signifo de detaloj, ĉefe de tiuj nekongruaj kaj inter si oponaj, perceptigas al li malserenon kaj daŭran konfliktemon (tordiĝinta 8, saltetanta kun senpacienco, tre eta skribo). Krome, senpacienco kaj agresaj eksplodoj direkte al aliaj, t.e. lia sub-estanta nervozeco kaj tre ofta alarmo-senso kaŭzita de hipersentemo rilate al mem-defendo kontraŭ aliuloj, instigas lin rapide konkludi, rapide ĉesigi ian ajn debaton: ĉiuj faktoroj kiuj ne permesas al lia spirito pli atente kaj respondece zorgi pri alies postuloj (senpacienca kun markita unua-maniere altgrade, rapidema, dinamika, kaj eskst. subjektiveco). Li ne plene pesas sekvojn de sia malmodesteco.

Subtila kaj persistema en siaj observadoj, li ne kapablas facile adaptiĝi;  ĉiel ajn, en siaj kondutoj kaj agado li esprimas rimarkindan volon kaj grandan personan engaĝon. Tre rigora al aliaj, sed ankaŭ al si, li  plene manifestas,  eksplicite  kaj ne, siajn digno- kaj supereco-pretendojn, tiel elmontrante sian plejprofundan ofendiĝemon kaj suspektemon, ĉefe direkte al kiuj ne bone akceptas liajn ideojn (angulforma kun tre markitaj stangoj,  anguloj je tipo A 6 kaj je tipo B  6-7 pro la ofendiĝemo kaj la persisto, baza linio  8  pro la necedemo, kaj tordiĝinta 8 pro la rigoro, kun ekstrasigno je subjektiveco pro la distancafekto).

Lia lerno-povo ne estas tuja kaj facila (kvankam li estas koncepte profunda kaj tute ne  supraĵa, kaj posedas rimarkindan intuicion): ĉio dependas de lia tro-skrupula enketemo, kiu ne donas al li trankvilecon por serene eklumi. Malgraŭ li povus potenciale  kompreni psikologiajn homajn dinamikojn (tordiĝinta 8 kun sinua 3, tre eta skribo kun  larĝeco de literoj 5-6) li ĉiam estas komplika kaj preta starigi problemojn, ĉar li emas ĉion kontroladi, eĉ antaŭ ol eklerni. Lia nervoza kaj viglega temperamento influas eĉ lian menson kaj penson.

Li interne, kaj en stato de kvieto (kiu tre maloftas en li), inklinas sintezi pli ol analizi, sed malgraŭ ĉi tia intelekta fakulto li persiste kontraŭbatalas siajn impulsojn, kaj ofte li rezultas ĉikanema kaj pedanta. Sekve, ankaŭ lia juĝo estas pro tio kondiĉita de enaj kontraŭaj sentoj kaj de iritiĝemo: jen li sentas grandanime, jen pli rigide (la indikitaj signoj pri larĝecoj, ligitecoj, angula, senpacienco kaj ritmo iomete kongestita).

Liaj internaj konfliktoj probable originas el forta volo en personeco kiu povus esti kvalite pli komprenema: ankaŭ vide kaj grafike oni povas konstati la grandan kontraston kiu ekzistas inter la dolĉaj konkavaj stangoj kurbitaj dekstren kaj la krudeco de pintigitaj anguloj en kelkaj literoj kiel  ‘p’    ‘q’   kaj   ‘f’  , estantaj ekzemple en vortoj:   plusieurs  (dua linio), ‘qui‘ (kvara linio) kaj   ‘forment‘ (lasta linio) en letero skribita en 1932, kaj en vorto    ‘parfaitement‘ en 1931-a letero.

 

Aktiveco

Internaj nervozecaj eksaltoj kaj senpacienco certe ne faciligas al li la vojojn; male, ili malfaciligas lian aktivecon per baroj, eĉ en sociaj rilatoj (saltetanta, senpacienca kaj tordiĝinta). Kaj intelekte kaj profesie li kapablus rezigni oficon aŭ rezigni plezuron por atingi tutcerte celon,  sed ne ĉiam li sukcesas tempumi, nek atendi la necesajn evoluadojn de situacioj; li urĝas alveni, kaj strebas venki intermetitajn malhelpojn per imposta sinteno, kelkfoje ordonema, kiu tute ne konsideras ricevitajn sugestojn de aliuloj: praktike li inklinas esti ‘altrangulo’, ‘eminentulo’, ‘gravulo’ . En la faktoj, li ne emas aŭskulti. Malfacile kontentigebla, krome li estas helpema al kiuj samopinias, dum estas senrajte kritikema kaj malamikema al kiuj malkaŝe kontraŭdiras lin, aŭ socie damaĝas lian bildon. Lia deziro esti objektiva estas de li mem humiligita, kaj li konscias pri tio: tiel Grosjean-Maupin ofte devas decidi inter malsamaj kaj oponaj siaj eblaj elektoj kaj sentoj kaj ekpenti, kaj opiniŝanĝi  (la tuta kunteksto de signoj). Lia puntiliemo kaj sofismumo postvenas ĝuste por pravigi iujn de li faritajn elektojn, por ilin klarigi  kaj prezenti en maniero pli akceptebla por aliuloj. Argumentado ja ne mankas al li (eta skribo pro la rafiniteco, malegala kun metodo altgrade pro la eltrovemo, angula pro la sagaco), sed tiaj liaj komplikaj kaj renversaj rezonadoj kaj supozoj kaj teorioj atingas nur la celon renversi animojn (tordiĝinta 8, saltetanta, angula kaj ekstr. subjektiveco).

Li sendube kapablas sin organizi kaj plani sian agadon (baza linio plutenita, bonaj ligitecoj kaj malligitecoj interliteraj, skribo sufiĉe klara) kaj estas konstanta en sia agado , helpita de sia obstineco. Li havas fidon en siaj realigaj kapabloj, memfido kiu estas plifortikigata de sia potenca volo kaj braveco, kiuj permesas al li atingi efektive konkretajn kaj videblajn rezultojn, konsidere ankaŭ lian impeton kaj spurton rekomenciĝi (stangoj tre markitaj pro la rimarkinda volo, baza linio plus dinamikeco plus anguloj je tipo B pro la obstino, tre eta skribo plus larĝeco de literoj pro la profunda konceptado).

Li ŝatas karieradi kaj reteni regantajn postenojn (stangoj markitaj unua-maniere) sed verdire li ne tro efikas mastrumadi, ĉar lia fakta inklino renversi animojn – kiel jam de mi klarigite – tute ne povas helpi gvidadon kaj, male, povus kaŭzi malkontentojn en la ĉirkaŭa medio,  eĉ kiam liaj intencoj estas bonaj en la nomo de idealaj valoroj.

En skribo tiom personigata kaj en personeco tiom forta kiom la lia estas (skribo kiu apartenas al kuraĝa kaj  kontraŭkonformista persono) nekredeble ekzistas ankaŭ loko por teneriĝo kaj socialiĝpovo. Per sia potenca volo, kaj – atentu – nur per voloforto, li kapablus sin kontraŭstari por laŭcele ne kaŭzi kromajn koliziojn kaj kontrastojn en amikoj kaj eksaj-amikoj: li riparas per genieca intuicio la mankon de sia adaptiĝemo kaj siajn erarojn.  En tio konsistas lia originaleco: li sukcesas eltiri el sia MIO la necesajn elementojn utilajn por akiri pli socian komunikoeblecon. Rigardinte lian vizaĝon en la foto (la nura kiun mi trovis en la reto) mi min tuje demandis: kial li estas tiom serioza vizaĝe kaj tiom angoroplena kiel elmontras la faltoj sur lia frunto? Mi konkludis, ke tiu vizaĝo bone spegulas lian komplikan karakteron kaj temperamenton: t.e. li konscias pri sia morrigideco, sed ne plene indiferentas antaŭ la homara varieco. Tio estas nur mia impreso, sed ankaŭ vizaĝoj ĉiukaze estas esprimivaj je enaj sentoj se persono estas sincera….kaj li esence estas kiel aspektas.

Signoj kiuj mildigas lian kontraŭstaremon ekzistas, ja, en lia skribo:

• eta skribo 7 (supermezgrade) –  la rimarkinda observokapablo kaj koncentriĝo bremsas eventualan troan ekspansion de lia MIO,  kaj de lia EGOO.
• la kurbitaj stangoj 6 (iomete supermeze) – ili permesas al li apudiĝi al proksimuloj per iom pli da konsentemo, mildigante tiamaniere liajn bruskajn kaj senpaciencajn manierojn;
• la literoj A-O pinte malfermitaj, grado 7 (oftaj) – estas  naturaj kaj sinceraj emociaj esprimoj, kortuŝiteco,  kiuj permesas al li emocie iuokaze teneriĝi, sin liberigi de konstanta memdefendado, kaj igas lin malpli singarda, pli afekcie fragila kaj samtempe pli ‘aperta’, malkaŝa, kaj nenociva.

 

Adekvataj dispozicioj

Lia inklino perforte direkti, respondeci, kontroli kaj rapide decidi, kaj lia malemo submetiĝi, implicas ambicion kaj rezultigas malfacilojn en sociaj rilatoj kaj kunlaborado. Liaj dispozicioj povas trovi elirejon en gravaj, influaj kaj respondecaj taskoj kiuj postulas konstantecon, elprov(ad)ojn kaj bonan dozon da kontrolo, agoj en kiuj li vere lertas.

°°°°°°°°°°°°°°

Sube, la lasta paĝo de letero 1932, kie vi povas vidi lian subskribon. Parafo, kiu ne estas grafologia signo –  sed forfuĝa kaj nekonscia ekstra-signo –  elmontras bone lian bezonon precizigi la gravecon de sia memo, de sia Mio.

____________________________________________________

 

Kuraĝo estas…

eo

Kuraĝo estas…
… esence ‘firmeco de koro antaŭ danĝero’.

La ideo pri kuraĝo implicas triaspektan miksaĵon: animforto / humaneco / sinofero, kiuj estas tri altaj homaj kvalitoj kiuj instigas kaj permesas al homoj alfronti riskojn aŭ danĝerojn, realajn aŭ imagajn, fizikajn aŭ moralajn tute ne gravas. Kuraĝo ne liberigas de timo kaj malkvieto. Homaj pioniroj ĝenerale, kaj ankaŭ esperantaj speciale, certe estas difinindaj  ‘kuraĝuloj’. Ili estis persistaj, rezistaj al alies mokadoj kaj sinoferemaj cele al alta paca idealo, kaj se ili ne havus kuraĝon, tiu celo (faciligi komunikadon inter plurnaciaj homoj) estus mortinta kune kun ili. Kuraĝo efikas kaj bezonas kunpartiĝon.

     Mi proponas al vi ĉi-sube tradukon al esperanto de elkora poezio, el aktuala tute malsama historia kunteksto, kie homoj ne plu havas kuraĝon esperi, vivi, deziri, fidi je aliaj homoj; epoko kie ĉio limigas, vole-nevole, la humanecan naturon de homoj, kiuj bezonas nur ‘firmecon de koro kaj kuraĝon’ por iri antaŭen, por progresi, unuopule kaj socie.

 

it

Il coraggio è…
… essenzialmente una ‘fermezza di cuore dinnanzi al pericolo’.

L’idea di coraggio implica una miscela dai tre volti: forza d’animo / umanità / sacrificio, tre alte qualità umane che inducono e permettono agli esseri umani di affrontare rischi o pericoli, reali o immaginari, fisici o morali proprio non importa. Il coraggio non libera dal timore e dall’apprensione. I pionieri in generale, ed esperantisti in particolare, meritano di essere definiti ‘persone coraggiose’. Essi sono stati perseveranti, capaci di resistere all’altrui ludibrio, con spirito di sacrificio in nome di un alto ideale di pace, e se non avessero avuto coraggio, quella finalità (facilitare la comunicazione tra persone di diverse nazioni) sarebbe morta insieme a loro. Il coraggio è efficace e necessita di condivisione.

Vi propongo qui sotto una poesia dettata dal cuore, proveniente da un contesto storico attuale del tutto diverso, dove gli esseri umani non hanno più il coraggio di sperare, di vivere, di desiderare, di credere negli altri esseri umani; un’epoca in cui tutto limita – volenti o nolenti – l’umanità degli esseri umani, che abbisognano soltanto di ‘fermezza di cuore e coraggio’ per andare avanti e progredire, individualmente e socialmente.

Poezio eltirita el: https://ormesvelate.com/2018/07/24/il-tuo-coraggio/

tradukita al esperanto kun la permeso de la aŭtoro: Daniele Corbo

 

“Il tuo coraggio” Se avessi il tuo coraggio guarderei in faccia i mostri lotterei anche al buio, non sfuggirei alla battaglia, ma cercherei ostinatamente la vittoria. Se avessi il tuo coraggio la notte non farebbe paura nei silenzi troverei assensi conoscerei sempre la strada senza timore di sentirmi perduto. Se avessi il tuo coraggio potrei uscire fuori dagli inferi senza mai girarmi indietro e con la forza del mio animo ritorneremo a vedere la luce.

“Via kuraĝo” Se mi vian kuraĝon havus monstrojn en vizaĝo rigardus mi luktus eĉ en mallumo, mi ne fuĝus de la batalo, sed obstine al venko mi alstrebus. Se mi vian kuraĝon havus nokto min ne timigus en silentoj mi trovus konsentojn mi konus la vojon ĉiam sen timo senti min fora. Se mi vian kuraĝon havus mi eliri el inferoj povus mi retrorigardus neniam kaj per mia spirita forto ni ambaŭ la lumon revidos.

 

Biografio pri J. Baghy

Julio Baghy – hungara esperantisto

( 1891 – 1967 )

supre – bildofonto: http://esperanto.net/literaturo/autor/baghy.html

Unua paĝo el Dancu Marionetoj!  de Julio Baghy  – kun subskribo de la aŭtoro je 1936. La originala alŝutanto estis Verdulo de Esperanto Vikipedio – (Memfarita bitigo, libere uzebla).

 

Julio Baghy, originale BAGHY Gyula, estis hungaro. Naskiĝinta la 13-an de januaro 1891 en Flag, tiuepoke en Aŭstrio-Hungario, li estis filo de drama aktoro kaj de virino kiu profesie estis teatra sufloro. Do, li vivis en teatra medio kaj konsekvence, sed ne apriore devigite, li mem fariĝis aktoro kaj reĝisoro de diversaj teatraĵoj. Li mortis la 18-an de marto 1967 en Budapeŝto.

Dum sia 76-jara vivo li estis vere fekunda literatur-verkisto. Plej konata pro siaj poezioj, li estis ne nur aktoro kaj reĝisoro, sed ankaŭ novelisto kaj romanisto. Ne nur en esperanto li verkis originale, sed ankaŭ en sia hungara lingvo li produktis poemojn kaj novelojn, kiuj estis publikigitaj en hungaraj gazetoj, ĉefe dum sia juna aĝo. Rilate al lia esperanta medio, lia aktiveco estas bone ilustrita per sekvaj vortoj de Ulrich Lins:

” Baghy, karese nomata Paĉjo, esprimis sentojn, kiuj dekomence estis karaj al la esperantistoj… Li evitis ligi sin al konataj politikaj-ideologiaj pozicioj kaj tiamaniere helpis al la meza nepolitikema esperantisto identigi sin kun lia idealo de homa frateco.”

Tion kaj pli ampleksan liston da verkoj de li komponitaj, kaj multon alian pri lia vivo, vi mem povas legi rekte en la esperanta versio de vikipedio. Mi nur emas evidentigi ke Julio Baghy kunlaboris al multaj Esperanto-gazetoj, estis multfoje citata jam en la Enciklopedio de Esperanto (1933), al kiu li mem kontribuis per nombraj artikoloj kaj informigoj, kaj estis unu el la ĉefredaktoroj de Literatura Mondo (ĝis 1933)…..

Baghy ekkonis la esperantan lingvon en 1911, kaj ravita per ties interna ideo, esprimdezirita de la aŭtoro Zamenhof, li akceptis ĝin tuj bonvole. Liajn verkojn karakterizas lia deviza tendenco:

” Amo kreas pacon,

Paco konservas homecon,

Homeco estas plej alta idealismo. “

el: https://eo.wikipedia.org/wiki/Julio_Baghy

 

Dum la (unua) mondmilito

Sed en ĉi tiu mia biografieto mi preferas halti kaj atenti pri lia kaptiteca vivosperto, kiu povus plej bone komprenigi al ni lian specifan personecon, kiun mi skribo-analizadis antaŭe, pli frue ol kolekti informojn pri li…. Dum la unua mondmilito, dum longaj 6 jaroj, kaj juna homo, li vivis kiel militkaptito en Berezovka (Orienta Siberio) kaj tio rompis lian teatran karieron. Mi supozas, ke laŭ psikologia vidpunkto tio – nepre – stampis spurojn en lia menso kaj memoro, kiuj influis lian individuan evoluiĝon kaj lian severan vidpunkton pri homoj ĝenerale. Lia subskribo montras plene lian estetikan plezuron kaj samtempe lian afektan sinprezenton, kiu fariĝas necesa masko por protekti sian veran internan realaĵon, tiu de pasiemulo, finfine de artisto.

Skribas Edmond Privat ke “en tia perdita malproksima loko (t.e. Siberio) la hungara poeto Julio Baghy verkis iujn el siaj plej belaj poemoj. Tie atingis lin la malĝojiga novaĵo pri la morto de d-ro Zamenhof pro kormalsano (14 aprilo 1917):

La famon ne brue,

Nur poste malfrue,

Simile al eĥo de mortkrio

Mallonga sciigo alportis:

“la Majstro mortis.”

Tiu mallonga sciigo trafis iam kaj plorigis homojn en ĉiuj plej malproksimaj anguloj de la mondo. Jam delonge ili aŭdis nenion pri la movado. Ĉu ĝi vivas ankoraŭ? Ĉu ne? Ĉu dronis ankaŭ tiu nobla espero de l’ homaro sub la malhelaj ondegoj de l’ buĉa teruro? Jen mortis la fondinto, la insipranto de miloj. Kio estos post li?” (paĝo 96 de HISTORIO DE LA LINGVO ESPERANTO – dua parto – Eld. Ferdinand Hirt Sohn en Leipzig – 1927 – aŭtoro Edmond Privat )

Estas ankaŭ tre interese legi jenon:

“Liaj unuaj poemoj venis el rusa militkaptiteco; ili kaŭzis surprizon kaj ĝojon. Zamenhof kaj la antaŭmilitaj Esperanto-poetoj estis baritaj de la lingvo, kiu donis malmulte da eblecoj. Zamenhof mem povis forgesigi la neperfektecon de la poezia lingvo, almenaŭ plejparte, per sia sincera, nobla, arda sento, kiu kreskis super la formaĵojn. Sed krom la eksperimentoj de Grabowski, neniu poeto volis aŭ povis elperforti sin el la frua tradiciemo de la juna esperanta poezio.” (denove el vikipedio).

Do, Julio Baghy povis…  aŭdacis… kaj sukcesis… Li, pasia poemisto kaj transformulo, restas inter la unuaj de longa posta serio da aliaj kuraĝaj kaj inspirataj esperanto-poetoj, kiuj verŝajne estis pli lertaj ol li, sed malpli ĉizite.

_______________________________________________

Julio Baghy

     ( grafoanalizo  )                       

 ( 1891 – 1967 )   aktoro kaj poeto

LIA SKRIBMANIERO – en 1956 – kiam li estis 65-jaraĝa

 

________________  GRAFOLOGIA SLIPO  ________________

Grafologiaj signoj :

Paralela – Angula 7 sed kun mildigitaj refaldoj – Anguloj je tipo A kaj B  5 – Rigidaj stangoj 8 – kurbitaj stangoj 1 – retorditaj stangoj 1 – Larĝeco de la literoj 3 (=strikta) – Larĝeco inter la literoj 8 – Larĝeco inter la vortoj: grado inter 4 kaj 6, neregule – litera alteco (= kalibro) mezgrada kun variecoj metodaj – Ligita interlitere 8 kun kelkaj obstakloj (mov-embarasoj) – Baza linio rigore plutenata – Precizeme studita 8 kun kelkaj senkontrolaĵoj (forgeso de litero ‘a’ en la vorto ‘samideano’) – Dekstren-klina 7-8 – Klareca grafike 8 – Malrapida pro precizemo konfirmita de la Ekstrasigno pri flegmo en vorto ‘samideano’– Ekstrasigno pri subjektiveco en vorto ‘solidareco’ – Ekstrasigno pri troa aplombo (en la subskribo)

______________________________

PSIKA SKIZO

PRI LA PERSONECO DE

JULIO BAGHY

Lia masko

Eble, malmultaj povas pensi ke poeto – kiel Julio Baghy preszentiĝas – povas esti tiom rigora en sia estmaniero. Fakte, li estas skrupulema, kritikema kaj malmulte fleksebla (rigidaj stangoj, angula, akurata) kaj li firme persistas en siaj elektoj kaj en siaj vidpunktoj (la diritaj signoj kun baza linio plutenata). Lia ekstera konduto estas facile antaŭvidebla por la observantoj, ĉar li multe atentas al formo kaj al ŝajno (primeditita kun estetikaj artifikoj, ĉefe en la subskribo kaj beligoj en komencaj majusklaj literoj). Li ne lasas lokon por improvizado, kaj malfacile lia gesto estas netaŭga (klara kaj akurata, kaj kalibro mezgrada). Li estas tre postulema al si kaj al aliaj, kaj drasta en sia juĝo (stangoj rigidaj kaj paralela pro la rigideco kaj psika stereotipio, kaj baza linio plutenata pro la konstanteco; angula indikas enan kontrastemon).
Li tre atentas al sociaj konvenaĵoj, al kio lin ĉirkaŭas, sed ofte plenumas tion surface kaj observas ceremonie, kaj pro tio li facile povas lasi sin fortreni de klaĉaĵoj, kaj ne vere plejprofunde esplori la kialojn de homaj sintenoj (dekstren-klina, akurata, estetik-arta). Facile ofendiĝema kaj persista, li kapablus teni venĝemajn impulsojn kaj fariĝi senkompata (anguloj A kaj B, plifortigataj de la baza linio bone regata). Li havas tre bonan memorkapablon, ĉar lia atentemo kaj volo malofte distriĝas (klara kaj akurata, en ordema kunteksto kun kalibro ne granda)

 

Sindefendado estas neceso

Tamen….

…. malantaŭ lia masko, kiun li emas elmontri, vivas homo, kun sinceraj sentoj, ideoj kaj atendoj …. sentoj, ideoj kaj atendoj kiujn malfacile li sukcesas intime kunpartigi kun aliaj. Multaj estas liaj psikaj sinŝirmoj. Kelkfoje li fieras arogantece, malhumile (ekstrasigno pri troa aplombo), sed li faras tion nur konture, nur akcesore kaj hazarde, kiel rezervo, enscenige. Efektive li estis ankaŭ aktoro profesie, kaj povus esti ke li multon lernis el tiu teatra arto kaj enmetas lernitaĵojn en la realon. Ne temas pri vera ambicio, do, nur defendo de sia publika bildo. Bonvolu observadi lian subskribon: bone evidentiĝas la dirita aplomba gesto, ekzistanta ankaŭ en la vorto ‘vivon’.

 

Alia sindefendo estas ia ekstera aŭstereco: li ne volas aŭskulti, konsideras sin estiminda persono kaj devige aliaj devas tiel lin konsideri. Aliuloj ne devas lin malaprobi, ĉar lia pensado estas la plej ĝusta. Tia est-maniero donas rezulton: malproksimigi kiujn ne pensas kiel li (ekstra signo pri subjektiveco, videbla ĉe la fina litero ‘ o ‘ de vorto ‘solidareco’. Temas pri baraĵo kiun, simbole, li metas inter si kaj aliuloj.

La morala konscienco estas sekura

Sed li havas ankaŭ moralan konsciencon (ĉu pro rigora edukado, ĉu pro doloriga instruo de la vivo). Lia inklino vidigi al aliaj nur sian eksteran ‘maskon’ pensigas;  probable la kultura medio en kiu li vivis (ĉu socia, ĉu profesia, ĉu nacia aŭ familia… mi ne scius difini ekzakte) estis rimarkinde burĝa kaj maldelikate juĝema, kaj el tiuj entrudiĝoj li sin defendas per suspektemo kaj mem-malapero. Tra siaj literaturaĵoj kaj poeziaĵoj li sukcesas vibrigi kaj vidigi alian sento-kapablan spiriton, pli spritan kaj akutan, kiun en la ĉiutaga vivo li bridas kaj kaŝas. Tiamaniere li reekvilibrigas sian senton kaj reakiras sian identecon.

 

Lia verka stilo

Koncerne liajn poeziojn, lia stilo reproduktas certe lian kutiman inklinon zorgi pri la formo, sed emerĝigas lertajn teknikismojn kaj precizecon de parolo.   Per siaj verkoj, kaj danke al sia instinkta (intelekta) akuteco, li sukcesas vivigi kaj esprimi tre netajn, trafajn kaj psikajn bildojn, kaj situaciojn (angula sed mildigata do li ne estas vere ‘brula’, ‘akra’ –  malegala en la kalibro kiu donas al li iom da intuicia oksigeno, klara, belforma skribo). Liaj verkoj estis tre ŝatataj de la plejparto da esperantistoj, kiuj ne forgesis lin dum la paso de la tempo.

Nu, mi prezentas al vi versojn de unu el liaj poeziaĵoj, dediĉita “al unu el la poetofratoj” (mi tute ne havas informon pri kiu temas tiu ‘unu’). Ŝajnas al mi, ke ĝi bone montru la tute apartan personecon ĵus priskribitan:

al unu el la poetofratoj

(de J. Baghy, el libreto LA VAGABONDO KANTAS – 1937 Budapest

Mi neniam volis esti
de l’ poetoj – reĝo,
nek cerbumis pri l’ metriko,
nek pri l’ versoleĝo.
Mi nur kantas ritme rime
kiel mi deziras,
al Parnaso de l’ poetoj
mi ja ne aspiras.
Tre ridinde estus tie
sen kompreno muti
aŭ metrike korajn sentojn
“dokte” pridiskuti.
La moderna verso-arto
forĝas kaj poluras,
artifikas, elcerbumas,
per cezur’ mezuras,
sed ne tiel, kiel iam
grekoj – verspiedojn;
ĝi cezure tranĉas, buĉas
eĉ mem la poetojn.
La leganto streĉas menson,
sen kompreno ĝemas:
“Jen, poemo, vere brila,
sed pri kio temas?”

…….

____________________________________________________